Τη Δευτέρα 28 Ιανουαρίου και ώρα 8.15 μ.μ., το Βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ (Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 49, (πρώην Πεσ. Μαχητών) - Λιβαδειά) διοργανώνει εκδήλωση με θέμα:
Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΖΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΙΗΣΗ
με ομιλητή τον ποιητή – συγγραφέα ΣΤΡΑΤΗ ΠΑΣΧΑΛΗ, που παρουσιάζει το νέο του βιβλίο "Όταν οι άγγελοι περπατούν : Ανθολογία Πεζού Ποιήματος"
Όταν οι άγγελοι περπατούν / Συλλογικό έργο ; ανθολόγηση Στρατής Πασχάλης
Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων. Τα τρένα, ενώ ταξιδεύουν, δεν έχουν κανέναν προορισμό. Κι ενώ τα πάντα είναι όπως πριν, ταυτόχρονα έχουν μεμιάς αλλάξει.
(απόσπασμα από την εισαγωγή του ανθολόγου)
Ο Στρατής Πασχάλης σταχυολογεί πεζά ποιήματα, χειρονομίες τόλμης και ακρότητας, που αντιβαίνουν στους ρυθμούς της ποιητικής παράδοσης, μεγάλων ελλήνων και ξένων ποιητών.
Βιογραφικό Σημείωμα του Στρατή Πασχάλη
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Νομική Σχολή Αθηνών. Στα γράμματα παρουσιάστηκε το 1977 με την ποιητική συλλογή Ανακτορία, ένα βιβλίο καθαρού λυρισμού μέσα σε καιρούς έντονης πολιτικοποίησης μετά την πτώση της δικτατορίας. Έκτοτε δημοσίευσε άλλα έξι ποιητικά βιβλία όπου αντικατοπτρίζεται η ανάγκη του να πειραματίζεται, να αλλάζει, να μην τελματώνεται Αν και τον χαρακτηρίζει βαθιά η μουσικότητα, δεν διστάζει να οικειοποιηθεί στοιχεία από την σεπτότητα ή την ειρωνεία. Ο κόσμος του κινείται ανάμεσα στη πόλη και τη φύση. Εκδηλώνει έντονη μεταφυσική διάθεση με μια χροιά ενόρασης. Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση, κυρίως τη θεατρική, μεταφέροντας για πρώτη φορά στη κοινή ελληνική γλώσσα τρεις διασημότερες τραγωδίες του Ρακίνα (Φαίδρα, Ανδρομάχη, Βερενίκη). Το τελευταίο του βιβλίο, η Κωμωδία, είναι μια μικρή σύνθεση διάφορα λακωνικά λυρικά δρώμενα μέσα σε ένα κλίμα θεατρικό και σκηνογραφικό.
Έχει γράψει κριτικές, άρθρα, μελέτες σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες.
ΠΟΙΗΣΗ
1. Aνακτορία, Αθήνα, Ίκαρος, 1984 Σελ. 45
2. Ανασκαφή, Αθήνα, Ίκαρος, 1984 Σελ. 34
3. Μια Νύχτα του Ερμαφρόδιτου, Αθήνα, Ίκαρος, 1989. Σελ. 44
4. Βυσσινιές στο σκοτάδι, Αθήνα, Ίκαρος, 1991. Σελ. 48
5. Άνθη του νερού, Αθήνα, Ίκαρος, 1994. Σελ. 32 ISBN: 960-7233-68-9
6. Μιχαήλ, Αθήνα, Ακρίτας, 1996. Σελ. 112 ISBN: 960-328-063-1
7. Κωμωδία, Αθήνα, Το Ροδακιό, 1998. Σελ. 40 ISBN: 960-7360-39-7
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
1. Jeffrey Carso, 49 Σχόλια στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη,'Ύψιλον, 1983
2. Claude Mosse, Η Αρχαϊκή Ελλάδα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 1986
3. Pακίνας, Φαίδρα, Ίκαρος 1990. Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (2η έκδοση), 1998.
4. Γκυ ντε Μωπασάν, Ο Οξαποδός ( Le Ηοrla)και άλλες ιστορίες, Ίκαρος, 1991.
5. Ρακίνας, Ανδρομάχη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1994.
6. Ρακίνας, Βερενίκη, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, 1998.
7. Pierre Campion, Ο Μαλλαρμέ και η φιλοσοφία, Πατάκης, 1999.
8. Gerard Bras, Ο Χέγκελ και η τέχνη, Πατάκης, 2000.
9. Arthur Rimbaud, Ένα ποίημα και πέντε επιστολές, Αυτά που λεν στον ποιητή μιλώντας για λουλούδια ( Ce qu'on dit au poete a propos des fleurs), Γαβριηλίδης, 2000.
10. Corneille-Kushner, Φρεναπάτη (L'Illusion), Δόλιχος, πρόγραμμα παράστασης, 2000.
11. Υi Μunyol, Ο ποιητής, Μεταίχμιο, 2000.
12. Edmond Rostand, Οι ρομαντικοί (les Romanesques), έκδοση Δημοτικού Θεάτρου Πάτρας, 2000 .
13. Remy de Gourmont, Το πρόβλημα του ύφους, Το Ροδακιό (υπό έκδοση).
ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ
" Βραβείου Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών (1994)
" Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης (1998)
" Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Κωμωδία του περιοδικού "διαβάζω" (1999)
Ο ποιητής Στρατής Πασχάλης
Ο Στρατής Πασχάλης είναι ένας από τους νέους έλληνες ποιητές που συνδυάζοντας οξύτατη αίσθηση της γλώσσας και βαθιά ποιητική παιδεία τολμά να ρισκάρει αφήνοντας κατακτημένες περιοχές και επινοώντας άλλους εκφραστικούς τρόπους. Σαν τον φανατικό του έρωτα που επιδιώκει τη διαρκή έκσταση, δημιουργεί μια νέα σκηνοθεσία, δοκιμάζει άλλες φωνές, φορά καινούργια προσωπεία, ξαφνιάζει τον αναγνώστη του γιατί μπορεί ο ίδιος να ξαφνιάζεται. Άλλωστε το παράξενο -το unheimlich- με την έννοια του ανοίκειου είναι ένα από τα βασικά κλειδιά της ποιητικής του.
Ο Πασχάλης εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Ανακτορία το 1977 σε ηλικία δεκαεννιά χρονών. Το έργο αυτό, που δεν είναι καθόλου πρωτόλειο παρά την νεαρή ηλικία του δημιουργού του, είναι αφιερωμένο στον Οδυσσέα Ελύτη με τον οποίο τον συνδέει διπλός δεσμός: η ποιητική γλώσσα αλλά και η Λέσβος, το νησί της κοινής τους καταγωγής. Ένα γνήσιο λυρικό ταλέντο που συλλαβίζει τον κόσμο ως θαύμα και δivει εικόνες μιας αλαφροίσκιωτης εμπειρίας: άγγελοι και πουλιά, άλογα και ελάφια, πετούν , τρέχουν με την ορμή της νεότητας, ακολουθούν το φως και τον άνεμο. Πέντε χρόνια αργότερα, με την Ανασκαφή (1984), ο Πασχάλης κάνει μια εντυπωσιακή στροφή. Αλλαγή τόνου μέσα από μια νέα ποιητική, πιο κοντά αυτή τη φορά σε έναν καινούργιο δάσκαλο: τον Κ. Π. Καβάφη. Όπως συνέβαινε και στην πρώτη του συλλογή, έτσι και εδώ η μαθητεία είναι δημιουργική: πρόκειται περισσότερο για μια σχέση διαλόγου με τον αλεξανδρινό ποιητή μέσα από τη δυναμική χρήση των μεθόδων του. Η θεατρικότητα, η αφήγηση, ο αναστοχασμός είναι οι δρόμοι όπου διασταυρώνονται τα θέματα του χρόνου, της φθοράς και του θανάτου. Ταυτόχρονα κάνει την εμφάνισή του ένας υπόγειος αισθητισμός: η γοητεία των ερειπίων, του ευτελούς ή ακόμα και του χυδαίου: είναι τα άνθη του κακού, "Ο βούρκος από μέλι" που θα εξορίσει τον ποιητή από τον παράδεισο της Ανακτορίας.
Στην τρίτη ποιητική συλλογή του Πασχάλη Μια νύχτα του Ερμαφρόδιτου (1989), το ύφος γίνεται πιο προσωπικό, αν και στο βάθος εμφανίζεται αφομοιωμένο το δίδαγμα του Σεφέρη. Εγκαταλειμμένα σπίτια, μισογκρεμισμένα αρχοντικά, σπασμένα αγάλματα και κοιμητήρια -ρομαντικά στοιχεία δοσμένα με ένα σύγχρονο ποιητικό ιδίωμα- συνθέτουν τη σκηνοθεσία που μέσα της συντελείται το άφατο. Γλυκερές μυρουδιές Επιταφίου, σαρκοβόρα φύση που καταπίνει τον Ερμαφρόδιτο - Άδωνις μαζί και Περσεφόνη - μνήμες τελετουργίας μυητικής, σπουδές του μαύρου και γεύση χωμάτινη. Ό, τι πρόκειται να ακολουθήσει από εκεί και πέρα στη δημιουργική πορεία του ποιητή, παρά τον πρωτεϊκό του χαρακτήρα, διατηρεί το άρωμα ενός αποσταγμένου βιώματος που ανακαλεί το στυφό ρίγος μιας βαθιά κρυμμένης συγκίνησης.
Στις Βυσσινιές στο σκοτάδι (1991) και στα Άνθη του νερού (1994) η γόνιμη συνάντηση με το σώμα της δημοτικής παράδοσης από τη μια και η επανασύνδεση με τη λυρική κοίτη της νεότητας από την άλλη, δίνουν ποιήματα μιας πηγαίας μουσικότητας. Η φύση τώρα μοιάζει να ξαναβρίσκει τα χρώματά της, τίποτα όμως δεν είναι όπως πριν . Η διχαστική αντίθεση, που έλκει την καταγωγή της από το αρχαίο ζεύγος του φαίνεσθαι και του είναι, θα ορίζει στο εξής την ποίηση του Πασχάλη συνιστώντας ταυτόχρονα τη δύναμή του -στο πεδίο του συναισθήματος- και τη δυνατότητά του -στο πεδίο της έκφρασης. Από αυτή τη μήτρα εκπορεύεται μια σειρά αντιθέσεων: το εγώ και το άλλο, το ουράνιο και το χθόνιο, το φως και το σκοτάδι, ο έρωτας και η απουσία, η κόλαση και ο παράδεισος, η λογική και η παρόρμηση, η αλήθεια και το ψέμα. Η μακρότατη (699 στίχοι) αινιγματική -και κάποτε αλληγορική- σύνθεση Μιχαήλ (1996) οργανώνεται πάνω σε αυτό το διχαστικό υπόστρωμα, προσεγγίζοντάς το άλλοτε ερμηνευτικά και άλλοτε ενορατικά αφού ο Πασχάλης σε μια δοκιμή αυτογνωσίας επιχειρεί ταυτόχρονα τη σύνθεση και την υπέρβασή του. Στο τολμηρό εγχείρημα του Μιχαήλ -που είναι και ο Αρχάγγελος του θανάτου- ο χρόνος συστέλλεται και διαστέλλεται φτάνοντας ως το ά-χρονο που έχουν οι προφητείες ή ακόμα και ποιητές όπως ο Δάντης, ο Ε. Α. Πόε ή ο Χέλντερλιν ή ακόμα και ο Ρεμπώ: ποιητές με άλλα λόγια που έχουν ατενίσει την άβυσσο. Άλλωστε η τελευταία ποιητική συλλογή του Πασχάλη (1998), φέρει τον τίτλο Κωμωδία, έναν τίτλο που παραπέμπει στον Δάντη και η οποία, παρά τις εξόφθαλμες εκφραστικές αποκλίσεις της, έχει τις ρίζες της στο στοχαστικό και βιωματικό υλικό του Μιχαήλ. Με μια καίρια διαφορά: εδώ η νέα τροπή της ποιητικής του Πασχάλη, η απροσχημάτιστη εισαγωγή της θεατρικότητας και η καινοφανής ειρωνική διάσταση της γλώσσας, προσδίδει στο ίδιο υλικό ένα καινούργιο νόημα. Χωρίς να εγκαταλείπει εντελώς τις μυστικές ροπές του, ο ποιητής παίρνει τώρα μια απόσταση από τα πράγματα διαφορετική από την ιδεαλιστική αντικειμενικότητα και την ψυχρή ωραιότητα που επιζητούσε στον Μιχαήλ. Μια απόσταση που προσφέρει ένα νέο φωτισμό της πραγματικότητας και ίσως σηματοδοτεί μια νέα ποιητική κατάκτηση του Πασχάλη.
Χριστίνα Ντουνιά / Φιλόλογος - συγγραφέας
