"Η ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΩΠΑΪΔΑΣ" της Βενετίας Κατσιφή-Ζώτα

Από τον πρόλογο του βιβλίου:

Η λίμνη της Κωπαϊδας "...Μια μέρα οι χωριάτες που δούλευαν στην αγγλική εταιρεία, που αποξήρανε τη λίμνη της Κωπαΐδας ξεσηκωθήκανε. Δεν βάσταγαν πια να τους Εκμεταλλεύεται η εταιρεία. Χρόνια πριν υπήρχαν διαφορές μεταξύ τους και τσακωμοί για τα ζητήματα αυτά, και τα λιγοστά μεροκάματα που τους έδιναν..." απόσπασμα Λιλίκας Νάκου, Τα ανθρώπινα πεπρωμένα.

Με το ενδεικτικό αυτό απόσπασμα από τη συγγραφέα που αποτυπώνει γλαφυρά στο λογοτεχνικό της έργο τη ζωή και τα πάθη του λαού της Βοιωτίας διαφαίνεται άμεσα η άρρηκτη σχέση του τόπου αυτού και των ανθρώπων του με την Κωπαϊδα. Η περιοχή αυτή και ως λίμνη και ως καλλιεργήσιμη έκταση αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί τον οικονομικό πνεύμονα για όλους τους κατοίκους της Βοιωτίας αλλά και όλης της ελληνικής γεωργικής οικονομίας.

Η ερευνητική προσπάθεια της Βενετίας Κατσιφή - Ζώτα φωτίζει ολόπλευρα την ιστορικότητα των προσπαθειών για την αποξήρανση της λίμνης, με έμφαση στα νεότερα χρόνια, καθώς και τις επιπτώσεις που απόφερε στον οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό.

Η μελέτη αυτή είναι μια σημαντική συμβολή στον επιστημονικό τομέα της τοπικής ιστορίας καθώς συνεισφέρει στην ιστοριογραφία με μια ιδιαίτερη δυναμική: καλύπτει γόνιμα το άμεσο ενδιαφέρον των τοπικών κοινωνιών συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην πρόσκτηση της ιστορικής γνώσης και στο δημιουργικό προβληματισμό που αυτή ενεργοποιεί.

Μέσα από την ανάγνωση του πονήματος αυτού διαφαίνονται, διαδοχικά, η επισταμένη έρευνα όλων των ιστορικών πηγών, ώστε να στερεωθεί η επιστημονική τεκμηρίωση, καθώς και το ουσιαστικό ενδιαφέρον της ερευνήτριας για την περιοχή, κατάσταση που αποδεικνύει ήθος και ουσιαστική προσφορά στην τοπική κοινωνία και την ιστορική επιστήμη.

Η ενασχόληση της Βενετίας Κατσιφή-Ζώτα με το θέμα και η ποιότητα στον τρόπο προσέγγισης φωτίζουν μια απλή και βασική, μα κάποτε λησμονούμενη αλήθεια. Η ιστορική πορεία του ανθρώπου καθορίζεται από τη στενή και ζωτική του σχέση με το φυσικό περιβάλλον, όπως προσπαθεί να το προσαρμόζει και να προσαρμόζεται και αυτός κάθε φορά. Είναι αυτονόητη και αναγκαία η διαρκής επίδειξη σεβασμού από την πλευρά του ανθρώπου στη σχέση αυτή, ώστε να διατηρείται ζωντανή και υγιής.

Σε μια εποχή που έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές οι αρνητικές επιπτώσεις από τη συνεχιζόμενη υπερεκμετάλλευση της φύσης, ναρκοθετώντας το μέλλον μας, είναι αναγκαία η αναδιαπραγμάτευση και επαναπροσδιορισμός της στενής αυτής βιοτικής σχέσης με το περιβάλλον. Για την περιοχή της Κωπαίδας πιο συγκεκριμένα, το ελληνικό κράτος, οι αρμόδιοι φορείς και κυρίως οι τοπικές κοινωνίες οφείλουν να λάβουν υπόψιν τους τις νέες συνιστώσες.

Η ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, η προστασία του οικοσυστήματος, η ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού, η ανάδειξη του πολιτισμού και των μνημείων της περιοχής, οι αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες (αεραθλήματα, κυνήγι) και οι μη ενεργοβόρες επιχειρηματικές δραστηριότητες διαμορφώνουν το πλαίσιο για την εκμετάλλευση της περιοχής και την ευημερία των κατοίκων της. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι προσπάθειες οφείλουν να προστατεύουν και να σέβονται την περιοχή.

Ιούλιος 2005

Γεώργιος Δ. Καλομοίρης

Φιλόλογος

Η λίμνη της Κωπαϊδας : προτάσεις και μελέτες για την αποξήτανση. Οικονομικές και Κοινωνικές προεκτάσεις / Βενετία Κατσιφή-Ζώτα. Αθήνα : [χ.ό.], 2005.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα